İngilizcede sıkça kullanılan iki fiil olan “say” ve “tell”, “söylemek” anlamına gelir ancak bu iki kelime birbirinin yerine kullanılamaz. Her iki kelimenin kullanımı arasında önemli farklar vardır ve bu farkları anlamak, İngilizce cümle kurarken doğru kullanımları tercih etmenize yardımcı olacaktır. Bu yazıda, “say” ve “tell” arasındaki farkları ve doğru kullanımlarını detaylandıracağız.

1. Say ve Tell Arasındaki Temel Fark

“Say”, genel anlamda bir şeyin söylendiğini belirtir ve genellikle neyin söylendiğine odaklanır. “Tell” ise, bir kişiye bilgi aktarmayı veya birine bir şey söylemeyi ifade eder ve genellikle kime söylendiği vurgulanır.

  • “Say”, genellikle birinin ağzından çıkan kelimeleri ya da söylenen şeyi tanımlamak için kullanılır.
  • “Tell”, belirli bir kişiye yönelik bilgi verme, emir verme ya da bir şey anlatma anlamında kullanılır.

2. Say Kullanımı

“Say”, genellikle konuşmanın veya ifadenin içeriğine odaklanır ve birinin ne söylediğini belirtir. “Say” kullanırken, söyleyen kişi genellikle belirtilmez ya da cümlenin odak noktası değildir.

Say Kullanımına Dair Kurallar:

  • Doğrudan cümleler (direct speech) için kullanılır.
    • She said, “I am tired.”
      (O, “Yorgunum,” dedi.)
  • Neyin söylendiğini vurgularken kullanılır. Genellikle arkasından bir nesne (object) gelmez ya da bir nesne cümleciği (that-clause) ile tamamlanır.
    • He said that he would come later.
      (O, daha sonra geleceğini söyledi.)
  • Belirli bir kişiye yönelik olmayan konuşmalar için kullanılır.
    • They say it’s going to rain tomorrow.
      (Yarın yağmur yağacak diyorlar.)

Say ile Örnek Cümleler:

  • She said she was hungry.
    (Aç olduğunu söyledi.)
  • What did you say?
    (Ne dedin?)
  • He said that the meeting was canceled.
    (Toplantının iptal edildiğini söyledi.)

Not: Eğer kime söylendiğini belirtmek isterseniz, “to” kullanmanız gerekir.

  • She said hello to me.
    (Bana merhaba dedi.)
  • He said something important to the group.
    (Gruba önemli bir şey söyledi.)

3. Tell Kullanımı

“Tell”, bir kişiye bir şey söylerken ya da bilgi verirken kullanılır. “Tell”, genellikle kime söylendiğini belirtir ve bir kişi ya da grup hedef alınır.

Tell Kullanımına Dair Kurallar:

  • Doğrudan bir nesne (özellikle bir kişi) ile birlikte kullanılır. Bu kişi, kime bir şeyin söylendiğini gösterir.
    • She told me the news.
      (Bana haberi söyledi.)
  • Kime bilgi verildiğini ya da emir verildiğini belirtir.
    • He told his children to behave.
      (Çocuklarına uslu durmalarını söyledi.)
  • Hikaye veya bilgi anlatma durumlarında da kullanılır.
    • She told us a funny story.
      (Bize komik bir hikaye anlattı.)
  • Tell fiili doğrudan bir kişiyi hedef alırken, “to” kullanılması gerekmez.
    • I told her the truth.
      (Ona gerçeği söyledim.)

Tell ile Örnek Cümleler:

  • She told me that she was tired.
    (Bana yorgun olduğunu söyledi.)
  • Tell him to call me later.
    (Ona beni daha sonra aramasını söyle.)
  • They told us about their vacation.
    (Bize tatillerinden bahsettiler.)

Not: “Tell”, her zaman kime söylendiğini belirtir. Eğer belirli bir kişiye bilgi aktarımı yapılmıyorsa, “say” kullanmak daha uygundur.

4. Say ve Tell Arasındaki Temel Yapısal Farklar

  • “Say”:
    • Genellikle bir nesne gerektirmez.
    • “To” ile kime söylendiği belirtilebilir.
    • Daha genel bir konuşma belirtir.
  • Örnek: She said that she was busy.
  • “Tell”:
    • Doğrudan bir nesne, yani kişi gerektirir.
    • “To” kullanılmaz.
    • Kime söylendiği belirgindir.
  • Örnek: She told me that she was busy.

5. Say ve Tell ile Sık Kullanılan İfadeler

Bazı kalıplaşmış ifadelerde “say” ya da “tell” kullanılır ve bu ifadelerde fiillerin yer değiştirilmesi doğru olmaz. Aşağıda sık kullanılan bu tür kalıplardan bazılarını bulabilirsiniz:

Sık Kullanılan “Say” İfadeleri:

  • Say something: She said something interesting.
    (O, ilginç bir şey söyledi.)
  • Say hello: He said hello to everyone.
    (Herkese merhaba dedi.)
  • Say sorry: I said sorry for being late.
    (Geç kaldığım için özür diledim.)
  • Say goodbye: We said goodbye at the airport.
    (Havaalanında vedalaştık.)

Sık Kullanılan “Tell” İfadeleri:

  • Tell a story: She told us an amazing story.
    (Bize harika bir hikaye anlattı.)
  • Tell the truth: He told the truth about the accident.
    (Kaza hakkında gerçeği söyledi.)
  • Tell a lie: Don’t tell lies.
    (Yalan söyleme.)
  • Tell the time: Can you tell me the time?
    (Bana saati söyleyebilir misin?)

6. Say ve Tell ile Yapılan Yaygın Hatalar

Say ve Tell fiillerini karıştırmak, İngilizce öğrenenler arasında yaygın bir hatadır. İşte bu hatalardan bazıları ve doğru kullanımları:

  • Yanlış: He said me to wait.
    Doğru: He told me to wait.
    (Bana beklememi söyledi.)
  • Yanlış: She told to me she was leaving.
    Doğru: She told me she was leaving.
    (Bana ayrıldığını söyledi.)
  • Yanlış: I told that it was a good idea.
    Doğru: I said that it was a good idea.
  • (İyi bir fikir olduğunu söyledim.)