İngilizcede fiiller, eylem veya durumları ifade eder. Ancak fiiller, genel olarak iki kategoriye ayrılır: durum fiilleri (stative verbs) ve hareket fiilleri (action verbs). Bu yazıda, her iki fiil türünü detaylı bir şekilde inceleyeceğiz ve ne zaman, nasıl kullanılmaları gerektiğini örneklerle açıklayacağız.

1. Durum Fiilleri (Stative Verbs) Nedir?

Durum fiilleri, bir şeyin “nasıl olduğunu”, “neye benzediğini” ya da “ne hissettiğini” ifade eden fiillerdir. Bu fiiller genellikle bir düşünceyi, duyguyu, sahip olma durumunu veya varoluşu belirtir ve eylemin sürekliliğini değil, statik bir durumu anlatır.

Örnekler:

  • I know the answer.
    (Cevabı biliyorum.)
  • She loves chocolate.
    (Çikolatayı sever.)
  • They own a big house.
    (Büyük bir evleri var.)

2. Durum Fiillerinin Özellikleri

Durum fiilleri, genellikle geniş zaman (simple present) ile kullanılır ve sürekli (continuous) zamanlarda kullanılmazlar. Çünkü bu fiiller, bir eylemi değil, bir durumu ifade eder.

Kullanılmaması Gereken Yapılar:

  • I am knowing the answer. (Yanlış)
  • She is loving chocolate. (Yanlış)

Doğru Kullanımlar:

  • I know the answer. (Doğru)
  • She loves chocolate. (Doğru)

3. Durum Fiilleri Türleri

Durum fiilleri genellikle dört ana kategoride toplanır:

a) Duygu ve Hisleri İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, duygusal durumları ya da hisleri ifade eder.

Örnekler:

  • Love (sevmek), hate (nefret etmek), like (hoşlanmak), prefer (tercih etmek), want (istemek)

Cümle Örnekleri:

  • I love this book.
    (Bu kitabı seviyorum.)
  • They hate getting up early.
    (Erken kalkmaktan nefret ederler.)

b) Düşünce ve Bilgiyi İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, düşünce ve bilgiyle ilgili durumu ifade eder.

Örnekler:

  • Know (bilmek), believe (inanmak), understand (anlamak), realize (fark etmek)

Cümle Örnekleri:

  • She knows the answer.
    (O, cevabı biliyor.)
  • He believes in fair treatment.
    (Adil muameleye inanıyor.)

c) Sahiplik ve Varoluşu İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, sahip olma ya da varlık durumunu belirtir.

Örnekler:

  • Own (sahip olmak), have (sahip olmak), belong (ait olmak)

Cümle Örnekleri:

  • They own two cars.
    (İki arabaları var.)
  • This book belongs to me.
    (Bu kitap bana ait.)

d) Algı Fiilleri

Bu fiiller, duyularımızla ilgili durumu ifade eder.

Örnekler:

  • See (görmek), hear (duymak), smell (koklamak), taste (tatmak)

Cümle Örnekleri:

  • I hear some noise outside.
    (Dışarıda bir ses duyuyorum.)
  • This soup tastes delicious.
    (Bu çorba lezzetli.)

4. Hareket Fiilleri (Action Verbs) Nedir?

Hareket fiilleri, fiziksel bir eylemi, bir süreci ya da bir hareketi ifade eden fiillerdir. Bu fiiller, bir kişinin ya da nesnenin yaptığı bir eylemi belirtir ve genellikle sürekli (continuous) zamanla kullanılabilirler.

Örnekler:

  • She is running in the park.
    (O, parkta koşuyor.)
  • They are building a new house.
    (Yeni bir ev inşa ediyorlar.)

5. Hareket Fiillerinin Özellikleri

Hareket fiilleri, hem geniş zaman (simple present) hem de geniş zamanda süregelen bir eylemi anlatmak için sürekli zamanla (present continuous) kullanılabilir.

Örnekler:

  • She eats breakfast at 7 AM.
    (O, sabah 7’de kahvaltı yapar.)
  • She is eating breakfast right now.
    (Şu anda kahvaltı yapıyor.)

6. Hareket Fiilleri Türleri

Hareket fiilleri birçok kategoriye ayrılır. İşte en yaygın olanlar:

a) Fiziksel Eylemleri İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, kişinin yaptığı fiziksel eylemleri belirtir.

Örnekler:

  • Run (koşmak), walk (yürümek), jump (zıplamak), swim (yüzmek)

Cümle Örnekleri:

  • He runs every morning.
    (Her sabah koşar.)
  • She is walking to the store.
    (Mağazaya yürüyor.)

b) Zihinsel Eylemleri İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, zihinsel süreçlerle ilgili eylemleri belirtir.

Örnekler:

  • Think (düşünmek), decide (karar vermek), consider (düşünmek)

Cümle Örnekleri:

  • They are thinking about the proposal.
    (Teklifi düşünüyorlar.)
  • She decided to study abroad.
    (Yurt dışında eğitim almaya karar verdi.)

c) İletişim ve Konuşma Eylemlerini İfade Eden Fiiller

Bu fiiller, konuşma ve iletişimle ilgili eylemleri ifade eder.

Örnekler:

  • Speak (konuşmak), say (söylemek), tell (anlatmak)

Cümle Örnekleri:

  • He is speaking at the conference.
    (Konferansta konuşuyor.)
  • She told me the news yesterday.
    (Bana haberi dün söyledi.)

7. Durum ve Hareket Fiillerini Ayırt Etmek

Durum fiilleri ile hareket fiilleri arasındaki temel fark, bir eylemin aktif olup olmadığıdır. Durum fiilleri statik ve sabit bir durumu belirtirken, hareket fiilleri aktif bir eylemi ifade eder.

Karşılaştırma Örnekleri:

  • I have a car. (Durum Fiili: Sahip olmak)
  • I am having dinner. (Hareket Fiili: Akşam yemeği yemek)

Bu iki cümlede, “have” fiili birinde sahip olmayı (durum), diğerinde ise yemek yemeyi (hareket) ifade eder.

8. Bazı Fiiller Hem Durum Hem Hareket Fiili Olarak Kullanılabilir

Bazı fiiller hem durum hem de hareket fiili olarak kullanılabilir, ancak anlamları cümledeki bağlama göre değişir.

Örnekler:

  • I think he is right.
    (Onun haklı olduğunu düşünüyorum.) – Durum Fiili
  • I am thinking about my plans.
    (Planlarımı düşünüyorum.) – Hareket Fiili