İngilizcede Gerund(İsim Fiil) Nedir?
İngilizcede Fiilimsilerin Farklı Türleri
İngilizcede Eş Anlamlı Fiil,Sıfat ve İsim Örnekleri
Do Fiili: İkinci ve Üçüncü Halleri, Soru, Olumlu ve Olumsuz Kullanımları
İngilizce’de “do” fiili, hem bir eylem fiili olarak “yapmak” anlamında hem de yardımcı fiil olarak kullanılan en temel fiillerden biridir. Do, hem temel eylemleri ifade ederken hem de soru ve olumsuz cümleler oluşturmak için kritik bir rol oynar. Bu yazıda, “do” fiilinin ikinci ve üçüncü halleri, olumlu, olumsuz ve soru halleri gibi başlıklar altında detaylı olarak açıklayacağız.
1. “Do” Fiilinin İkinci ve Üçüncü Halleri
“Do” fiili, zamanlara göre şekil değiştirir. Bu değişim, cümlede kullanılan zamanın doğru ifade edilmesi için önemlidir:
- 1. Hali (Present – Şimdiki Zaman): do veya does
- Do: Çoğul özneler (I, we, you, they) ile kullanılır.
- Does: Tekil özneler (he, she, it) ile kullanılır.
Örnekler:- I do my homework every day. (Her gün ödevimi yaparım.)
- She does her job perfectly. (İşini mükemmel yapar.)
- 2. Hali (Past – Geçmiş Zaman): did
“Did,” tüm öznelerle birlikte geçmiş zaman ifadelerinde kullanılır.
Örnekler:- He did his homework last night. (Dün gece ödevini yaptı.)
- They did their best to help. (Yardım etmek için ellerinden geleni yaptılar.)
- 3. Hali (Past Participle – Geçmiş Zamanın Üçüncü Hali): done
“Done,” perfect zamanlarla birlikte kullanılır.
Örnekler:- She has done a great job. (Harika bir iş çıkardı.)
- The task had been done before we arrived. (Biz gelmeden önce görev tamamlanmıştı.)
2. Do Fiilinin Olumlu, Olumsuz ve Soru Halleri
a. Olumlu Hali
“Do” fiilinin olumlu hali, temel eylemleri ifade etmek için kullanılır. Ayrıca, diğer fiillerle birlikte olumsuz cümlelerde yardımcı fiil olarak görev yapar.
- Şimdiki Zaman:
- I do my exercises every morning. (Her sabah egzersiz yaparım.)
- She does her shopping on Saturdays. (Cumartesi günleri alışverişini yapar.)
- Geçmiş Zaman:
- He did his work on time. (İşini zamanında yaptı.)
- They did their best to finish the project. (Projeyi bitirmek için ellerinden geleni yaptılar.)
- Geçmiş Zamanın Üçüncü Hali:
- I have done all the preparations. (Tüm hazırlıkları yaptım.)
- The job was done perfectly. (İş mükemmel bir şekilde yapıldı.)
b. Olumsuz Hali
“Do” fiilinin olumsuz hali, fiilin önüne “not” eklenerek oluşturulur. Yardımcı fiil olarak kullanıldığında diğer fiillerle birlikte olumsuzluk sağlar.
- Şimdiki Zaman:
- I do not (don’t) like coffee. (Kahve sevmem.)
- She does not (doesn’t) play tennis. (O tenis oynamaz.)
- Geçmiş Zaman:
- They did not (didn’t) finish the report. (Raporu bitirmediler.)
- He did not (didn’t) go to the meeting. (Toplantıya gitmedi.)
- Geçmiş Zamanın Üçüncü Hali:
- She has not done her homework yet. (Henüz ödevini yapmadı.)
- The cleaning had not been done by the time we arrived. (Biz gelene kadar temizlik yapılmamıştı.)
c. Soru Hali
“Do” fiilinin soru hali, yardımcı fiilin öznenin önüne getirilmesiyle oluşturulur.
- Şimdiki Zaman:
- Do you speak English? (İngilizce konuşur musun?)
- Does she work here? (O burada çalışıyor mu?)
- Geçmiş Zaman:
- Did he call you? (Seni aradı mı?)
- Did they finish the project on time? (Projeyi zamanında bitirdiler mi?)
- Geçmiş Zamanın Üçüncü Hali:
- Has she done her tasks? (Görevlerini yaptı mı?)
- Had they done their best before the deadline? (Son tarihten önce ellerinden geleni yaptılar mı?)
3. Do Fiilinin Kullanım Alanları
a. Eylem Fiili Olarak Kullanım
“Do,” bir iş, görev veya sorumluluğun yerine getirilmesi anlamında kullanılır.
- I do the dishes every night. (Her gece bulaşıkları yıkarım.)
- She did her best to help. (Yardım etmek için elinden geleni yaptı.)
b. Yardımcı Fiil Olarak Kullanım
“Do,” diğer fiillerle birlikte soru ve olumsuz cümlelerde yardımcı fiil olarak görev yapar.
- Do you like pizza? (Pizza sever misin?)
- He does not know the answer. (O cevabı bilmiyor.)
c. Perfect Zamanlarda Kullanım
“Do” fiilinin üçüncü hali done, perfect zamanlarla birlikte bir eylemin tamamlanmış olduğunu ifade eder.
- She has done a great job. (Harika bir iş çıkardı.)
- They had done everything they could. (Yapabilecekleri her şeyi yaptılar.)
d. Pasif Yapılarda Kullanım
“Done,” pasif yapılarda da sıkça kullanılır.
- The work was done by the students. (İş öğrenciler tarafından yapıldı.)
- Everything had been done before the deadline. (Son tarihten önce her şey yapılmıştı.)
4. Do Fiili ile Yaygın Hatalar ve Doğru Kullanım
Hata 1: Present Zamanlarda Yanlış Kullanım
Yanlış: She do her homework.
Doğru: She does her homework.
Hata 2: Olumsuz Cümlelerde Yardımcı Fiilin Eksikliği
Yanlış: I not do the work.
Doğru: I do not (don’t) do the work.
Hata 3: Perfect Zamanlarda Yanlış Kullanım
Yanlış: He has did his homework.
Doğru: He has done his homework.
5. Do Fiilini Pratik Yaparak Öğrenme Yöntemleri
- Farklı Öznelerle Çalışın: “Do” ve “does” kullanımlarını farklı öznelerle pratik edin.
- I do my best.
- He does his homework every day.
- Zaman Çalışması Yapın: “Do” fiilinin geçmiş ve perfect zamanlarda nasıl kullanıldığını öğrenmek için cümleler yazın.
- Present: She does her job well.
- Past: She did her job well.
- Perfect: She has done her job well.
- Olumsuz ve Soru Cümleleri Kurun: Yardımcı fiil olarak “do” kullanımını pratik etmek için soru ve olumsuz cümleler yazın.
- Olumsuz: They do not like chocolate.
- Soru: Do they like chocolate?