İngilizce dilinde bir cümlede birden fazla sıfat kullanırken, bu sıfatların belirli bir sıraya göre dizilmesi gerekmektedir. Türkçede sıfatların sıralanışında katı kurallar olmamakla birlikte, İngilizce’de sıfat sıralamasını yanlış yapmak, cümlenin kulağa tuhaf gelmesine neden olabilir. Bu yazıda, sıfatların hangi sırayla dizildiğini, sıfat türlerini ve sıfat sıralamasının nasıl yapılacağını örneklerle açıklayacağız.

1. İngilizce Sıfat Sıralaması Neden Önemlidir?

Sıfat sıralaması, bir cümlede birden fazla sıfat kullanıldığında anlamın net ve doğal bir şekilde ifade edilmesini sağlar. Yanlış sıralanmış sıfatlar, cümleyi anlaması zor ve kulağa garip gelen bir hale getirebilir. Bu yüzden İngilizce dilbilgisinde sıfatların belirli bir düzeni vardır ve bu sıraya dikkat edilmesi gerekir.

2. Sıfatların Genel Sıralama Kuralları

İngilizcede sıfatlar, anlamlarına ve türlerine göre belirli bir sıraya göre sıralanır. Bu sıralama şu şekildedir:

  1. Opinion (Görüş)
  2. Size (Boyut)
  3. Age (Yaş)
  4. Shape (Şekil)
  5. Color (Renk)
  6. Origin (Köken)
  7. Material (Malzeme)
  8. Purpose (Amaç)

Bu sıralama, sıfatları cümlede doğru bir şekilde kullanmanıza yardımcı olacaktır. Şimdi her bir kategoriye daha yakından bakalım ve örneklerle açıklayalım.

3. Sıfat Kategorileri ve Örnekler

3.1 Opinion (Görüş)

Görüş sıfatları, kişisel algılara ve subjektif fikirlere dayanır. Bu sıfatlar, bir nesne ya da kişinin diğerlerine göre nasıl değerlendirildiğini ifade eder.

  • Örnekler: beautiful (güzel), interesting (ilginç), ugly (çirkin), amazing (şaşırtıcı)

Örnek Cümle:
She wore a beautiful dress. (Güzel bir elbise giydi.)

3.2 Size (Boyut)

Boyut sıfatları, bir şeyin ne kadar büyük ya da küçük olduğunu tanımlar.

  • Örnekler: big (büyük), small (küçük), tall (uzun), tiny (minik)

Örnek Cümle:
He lives in a small apartment. (Küçük bir dairede yaşıyor.)

3.3 Age (Yaş)

Yaş sıfatları, bir şeyin ne kadar eski veya yeni olduğunu belirtir.

  • Örnekler: old (eski, yaşlı), young (genç), new (yeni), ancient (antik)

Örnek Cümle:
I found an old book in the attic. (Tavan arasında eski bir kitap buldum.)

3.4 Shape (Şekil)

Şekil sıfatları, bir nesnenin geometrik şeklini tanımlar.

  • Örnekler: round (yuvarlak), square (kare), rectangular (dikdörtgen), oval (oval)

Örnek Cümle:
She bought a round table for the dining room. (Yemek odası için yuvarlak bir masa aldı.)

3.5 Color (Renk)

Renk sıfatları, bir nesnenin rengini belirtir.

  • Örnekler: red (kırmızı), blue (mavi), black (siyah), green (yeşil)

Örnek Cümle:
He drives a red car. (Kırmızı bir araba sürüyor.)

3.6 Origin (Köken)

Köken sıfatları, bir nesnenin veya kişinin hangi ülkeye, şehre veya kültüre ait olduğunu belirtir.

  • Örnekler: Italian (İtalyan), Turkish (Türk), Japanese (Japon), French (Fransız)

Örnek Cümle:
She loves Japanese cuisine. (Japon mutfağını seviyor.)

3.7 Material (Malzeme)

Malzeme sıfatları, bir nesnenin neyden yapıldığını tanımlar.

  • Örnekler: wooden (ahşap), metal (metal), cotton (pamuk), plastic (plastik)

Örnek Cümle:
They bought a wooden chair. (Ahşap bir sandalye aldılar.)

3.8 Purpose (Amaç)

Amaç sıfatları, bir nesnenin kullanım amacını belirtir. Bu sıfatlar genellikle fiil köküne “-ing” eklenerek oluşturulur.

  • Örnekler: running (koşu), sleeping (uyuma), cooking (pişirme)

Örnek Cümle:
I need a running shoe. (Bir koşu ayakkabısına ihtiyacım var.)

4. Sıfat Sıralamasını Örneklerle Pekiştirme

Şimdi bu sıralamayı bir cümlede birden fazla sıfat kullanarak uygulayalım:

Örnek Cümle:
She bought a beautiful small old round blue Italian wooden coffee table.
(Bu cümle Türkçeye şöyle çevrilebilir: Güzel, küçük, eski, yuvarlak, mavi, İtalyan ahşap kahve masası aldı.)

Sıfatlar şu sıraya göre dizildi:

  • Opinion (Görüş): beautiful (güzel)
  • Size (Boyut): small (küçük)
  • Age (Yaş): old (eski)
  • Shape (Şekil): round (yuvarlak)
  • Color (Renk): blue (mavi)
  • Origin (Köken): Italian (İtalyan)
  • Material (Malzeme): wooden (ahşap)
  • Purpose (Amaç): coffee (kahve)

Bu sıralamayı bozarsak cümle kulağa yanlış gelir. Örneğin, “She bought an Italian wooden blue round small old beautiful coffee table” yanlış bir sıralamadır ve doğal bir ifade değildir.

5. Sıfat Sıralamasını Akılda Tutmayı Kolaylaştıran İpuçları

İngilizcede sıfat sıralamasını doğru yapmak ilk başta zor gibi görünebilir. Ancak birkaç ipucu, bu sıralamayı akılda tutmayı kolaylaştırabilir:

  • Mnemonic Yöntemi: Sıfat sıralamasını akılda tutmak için “OSASCOMP” kısaltmasını kullanabilirsiniz:
    • Opinion (Görüş)
    • Size (Boyut)
    • Age (Yaş)
    • Shape (Şekil)
    • Color (Renk)
    • Origin (Köken)
    • Material (Malzeme)
    • Purpose (Amaç)

Bu kısaltma, sıfatların hangi sırayla dizilmesi gerektiğini hızlıca hatırlamanıza yardımcı olabilir.

6. Sıfatların Kullanımında Sık Yapılan Hatalar

Sıfatların sıralanmasında yapılan yaygın hatalardan biri, sıfatların yerlerinin karıştırılmasıdır. Özellikle ana dili İngilizce olmayanlar için bu sıralama kulağa doğal gelmeyebilir, ancak pratik yaparak bu sıralamayı öğrenmek mümkündür.

Yanlış Kullanım:
He bought a blue large new car.
(Burada boyut sıfatı yanlış yerde kullanılmıştır. Doğru sıralama: “large blue new car” olmalıdır.)

Doğru Kullanım:
He bought a large new blue car.
(Büyük, yeni, mavi bir araba aldı.)