İngilizcede Doğru Telaffuz İpuçları
İngilizcede kelime vurgusu, bir kelimenin hangi hecesinin daha güçlü ya da belirgin bir şekilde söylendiğini ifade eder. Kelime vurgusu, anlamı doğru iletmek ve doğru telaffuz etmek için oldukça önemlidir. Yanlış vurgu, anlam karışıklığına yol açabilir. Bu yazıda, İngilizcede kelime vurgusunun nasıl belirlendiğini, bazı temel kuralları ve örneklerle açıklamaları inceleyeceğiz.
1. Kelime Vurgusu Nedir?
Kelime vurgusu (word stress), bir kelimenin içinde bir ya da daha fazla hecenin diğerlerine göre daha güçlü bir şekilde söylenmesidir. Vurgulanan hece daha yüksek sesle, uzun ve belirgin bir şekilde söylenir. İngilizcede doğru vurgu, kelimenin anlamını doğru şekilde iletmek için kritik bir role sahiptir.
Örnek:
- Present (present) (fiil) → Sunmak
- Present (present) (isim) → Hediye
Gördüğünüz gibi, vurgu yer değiştirince kelimenin anlamı da değişir.
2. Tek Heceli Kelimelerde Vurgu
Tek heceli kelimelerde vurgu problemi yoktur, çünkü zaten tek bir hece olduğundan kelimenin tamamı vurgulanır. Örneğin “cat”, “dog”, “run” gibi kelimelerde vurgu otomatik olarak bu tek heceye düşer.
3. İki Heceli Kelimelerde Vurgu
İki heceli kelimelerde vurgunun nereye düştüğünü belirlemek için bazı genel kurallar vardır.
- İsimler ve Sıfatlar: İki heceli isim ve sıfatlarda genellikle vurgu ilk heceye düşer.
Örnekler:
- TAble
- DOCtor
- CLEver
- Fiiller: İki heceli fiillerde genellikle vurgu ikinci heceye düşer.
Örnekler:
- preSENT
- reLAX
- deCIDE
4. Uzun Kelimelerde Vurgu
Kelimenin üç ya da daha fazla heceden oluşması durumunda vurgunun nerede olduğunu belirlemek daha karmaşık olabilir. Bunun için bazı kurallar şunlardır:
- Sonu “-ic”, “-sion” veya “-tion” ile biten kelimeler: Bu tür kelimelerde vurgu genellikle sondan bir önceki heceye düşer.
Örnekler:
- geoGRAPHic
- teleVIsion
- atTENtion
- Sonu “-cy”, “-ty”, “-phy”, “-gy”, “-al” ile biten kelimeler: Bu kelimelerde vurgu genellikle sondan üçüncü heceye düşer.
Örnekler:
- deMOcracy
- reSPONsibility
- phoTOgraphy
- biOlogy
- criTIcal
5. Bileşik Kelimelerde Vurgu
Bileşik kelimeler (compound words) iki ayrı kelimenin birleşmesiyle oluşur. Vurgunun nasıl yerleştirileceği bileşik kelimenin türüne göre değişir.
- Bileşik isimlerde: Vurgu genellikle ilk kelimeye düşer.
Örnekler:
- POSTman
- FOOTball
- SUNlight
- Bileşik sıfatlarda: Vurgu genellikle ikinci kelimeye düşer.
Örnekler:
- old-FASHioned
- short-TEMpered
- Bileşik fiillerde: Vurgu ikinci kelimeye düşer.
Örnekler:
- underSTAND
- overCOME
- breakDOWN
6. Kelimeler Arasında Anlam Farkı Yaratan Vurgular
İngilizcede bazı kelimeler, vurgu yerinin değişmesiyle anlam değişikliği gösterebilir. Örneğin:
- CONtract (isim) → Sözleşme
- conTRACT (fiil) → Küçülmek, daralmak
- REcord (isim) → Kayıt
- reCORD (fiil) → Kaydetmek
Bu tür kelimelerde vurgunun yanlış yere yerleştirilmesi, anlamı tamamen değiştirebilir.
7. Vurgu İçin İpuçları
- Sözlük kullanımı: Çoğu İngilizce sözlükte, vurgulanan hece işaretlenir. Özellikle yeni kelimeler öğrenirken sözlüklerden yararlanarak doğru vurguyu öğrenebilirsiniz.
- Dinleyerek öğrenme: İngilizce dizi, film veya radyo programlarını dinlemek, ana dili İngilizce olan kişilerin vurguyu nasıl yaptığını anlamanıza yardımcı olabilir.
- Pratik: Kelimeleri yüksek sesle tekrar ederek doğru vurguya alışabilirsiniz. Ayrıca, kelime kartları veya hafıza teknikleri kullanarak kelime vurgularını ezberleyebilirsiniz.
